سرطان دهانه رحم وقتی رح می‌دهد که سلول‌های دهانه رحم حالت غیرعادی پیدا می‌کنند و سریعاً تکثیر می‌شوند. دهانه رحم بخشی از بدن زن است که بین واژن و رحم قرار می‌گیرد. عدم تشخیص یا درمان به موقع این سرطان، قطعاً زندگی افراد را تهدید خواهد نمود.

تقریباً تمامی انواع سرطان های دهانه رحم، به گزارش سایت طبتاج  به‌وسیله ویروسی به اسم ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) رخ می‌دهند. پزشک وضعیت ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، و سلول‌های سرطانی نشده (سلول‌های پیش سرطانی) را مورد نظارت قرار می‌دهد. وی درمان‌هایی را پیشنهاد داده که مانع از وقوع سرطان می‌شوند. در ادامه با درمانکده همراه باشید.

نشانه‌های سرطان دهانه رحم کدام‌اند؟

سرطان دهانه رحم و بیماری ناشی از ویروس HPV معمولاً  علایم آشکاری را بروز نمی‌دهد، مگر اینکه سرطان به مراحل پیشرفته رسیده باشد. همچنین ممکن است زنان این چنین بیاندیشند که این مشکلات، تحت تاثیر عوامل دیگری همچون چرخه قاعدگی، عفونت قارچی، یا عفونت مسیر ادراری ظاهر شده باشند. 

از جمله علایم سرطان دهانه رحم می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد :

1. خونریزی غیرعادی، برای مثال خونریزی بین دوره‌های قاعدگی، پس از رابطه جنسی، پس از معاینه لگن، یا پس از قاعدگی
2. تخلیه مایعات با حجم، رنگ، استمرار و بوی غیرعادی
3. ادرار بیشتر از حد عادی
4. درد لگن
5. ادرار همراه با درد

تمامی زنان باید با رعایت دستورالعمل‌های ملی، به صورت منظم تحت غربالگری سرطان دهانه رحم قرار بگیرند. علاوه بر این، در صورت روبه‌رو شدن با نشانه‌های فوق، حتماً با پزشک‌تان راجع به غربالگری سرطان دهانه رحم صحبت بکنید.

یک فرد چگونه به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شود؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، منجر به ظهور انواع متعددی از سرطان‌های دهانه رحم می‌شود. گونه‌های خاصی از ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، منجر به بدخیم شدن و غیرعادی شدن سلول‌های عادی دهانه رحم می‌‌شوند. این سلول‌ها با سپری شدن سال‌ها، و حتی دهه‌ها، سرطانی می‌شوند.

آن دسته از زنانی که مادرانشان در دوره بارداری، داروی دی اتیل استیل بسترول (DES) را مصرف می‌کردند، در معرض تهدید ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند. این دارو یک نوع استروژن است، پزشکان اعتقاد داشتند که این دارو می‌تواند از سقط جنین جلوگیری بکند.

از سوی دیگر، ارتباط این دارو با شکل‌گیری سلول‌های غیرعادی در دهانه رحم، و واژن به اثبات رسیده است. این دارو از دهه 1970 به بعد، از بازار آمریکا جمع آوری شده است. می‌توانید با مادرتان راجع به مصرف یا عدم مصرف این دارو صحبت کنید. در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تعیین مصرف/ عدم مصرف داروی DES وجود ندارد.

ویروس پاپیلومای انسانی چیست؟

ویروس پاپیلومای انسانی، در اکثر موارد منجر به ایجاد سرطان دهانه رحم و زگیل‌های تناسلی می شود. ویروس HPV از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس HPV) از طریق رابطه جنسی مقعدی، دهانی و واژنی منتقل می‌شود. مطابق گزارش کارگروه ملی مقابله با سرطان دهانه رحم، 99% سرطان‌های دهانه رحم، تحت تاثیر ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس HPV) ایجاد می‌شوند. 

بیش از 200 نوع ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) وجود دارند، که البته همه آن‌ها منجر به ایجاد سرطان دهانه رحم نمی‌شوند. پزشکان HPV را به دو نوع تقسیم می‌کنند.

HPVهای نوع‌های 6 و 11، منجر به ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شوند. این HPVها سرطان‌زا نیستند و سطح خطرناکی‌شان در حد پایینی قرار دارد.

HPVهای نوع‌های 16 و 18، سطح خطر بسیار بالایی دارند. مطابق گزارش موسسه ملی سرطان، آن‌ها زمینه ساز بسیاری از سرطان‌های ناشی از HPV، از جمله سرطان دهانه رحم هستند.

این HPVها، انواع دیگری از سرطان‌ها را نیز ایجاد می‌کنند:

• سرطان مقعد
• سرطان حنجره، که در گلو رخ می‌دهد
• سرطان واژن
• سرطان آلت تناسلی زنانه

عفونت‌های HPV، متداول‌ترین انواع عفونت‌های منتقل شده از راه جنسی (STI)، در کشور آمریکا هستند. اکثر زنان حامل ویروس HPV، به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند. ویروس HPV معمولاً طی تقریباً دو سال، بدون هیچ‌گونه درمانی از بین می‌رود. این در حالیست که برخی افراد، حتی پس از سپری شدن دوره طولانی از ورود ویروس پاپیلومای انسانی، همچنان به ویروس HPV آلوده خواهند بود.

بیماری ویروس HPV، و سرطان دهانه رحمی که عمر کوتاهی دارد، همواره با یک سری نشانه‌ها همراه نمی‌شوند. این در حالی‌ است که پزشک در چکاپ سالیانه، با استفاده از آزمایش پاپ اسمیر، وجود هرگونه سلول غیرعادی در دهانه رحم را تشخیص می‌دهد. همچنین می‌توان در طول انجام این آزمایش، از وضعیت ابتلا به ویروس HPV مطلع شد. (چند سوال رایج درباره پاپ اسمیر را در این نوشته بخوانید.)

سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده می‌شود ؟

پزشکان این توانایی را دارند که با استفاده از آزمایش پاپ اسمیر، وجود سلول‌های غیرعادی، و به صورت بالقوه سرطان‌زا را تشخیص بدهند.

برای این منظور، همانند استفاده از سواب پنبه‌ای برای نمونه برداری، از بافت دهانه رحم نمونه‌برداری می‌شود. این سواب به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا وجود هرگونه سلول سرطانی، یا در آستانه سرطانی شدن تشخیص داده بشود. 

در دستورالعمل‌های کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده آمریکا، به زنان 21-29 سال توصیه شده تا هر 3 سال یک‌بار، از نظر وجود سرطان دهانه رحم، وضعیت خود را مورد بررسی قرار بدهند.

چنین غربالگری بوسیله آزمایش پاپ اسمیر انجام می‌شود. همچنین برای زنان 30- 65 سال، غربالگری با آزمایش پاپ اسمیر، در بازه‌های زمانی 3 ساله الزامی است. ضمناً می‌توان برای دوره زمانی 5 ساله، آزمایش ویروس HPV، یا آزمایشات ترکیبی پاپ اسمیر و HPV را انجام داد.

آزمایش ویروس HPV، کاملاً مشابه آزمایش پاپ اسمیر است. پزشک به همان شیوه قبلی، از سلول‌های دهانه رحم نمونه‌برداری می‌کند. تکنیسین‌های آزمایشگاهی، وجود هرگونه آثار ژنتیکی مربوط به HPV در سلول‌های موجود را تست می‌کنند.

این محتواهای ژنتیکی همان DNA و RNA هستند، که با عنوان نوار HPV از آن‌ها یاد می‌شود.

حتی در مواردی که واکسن لازم برای حفاظت از HPV را دریافت نموده‌اید، باید کماکان به صورت منظم، غربالگری‌های مربوط به سرطان دهانه رحم را پُشت سر بگذارید.

زنان باید راجع به زمان انجام آزمایش پاپ اسمیر، با پزشک‌شان مشورت بکنند.

گاهی اوقات شرایط به گونه‌ای پیش می‌روند، که شما به آزمایشات بیشتری نیاز پیدا می‌کنید. به طور به‌خصوص، زنانی که سیستم ایمنی‌شان به دلایل زیر سرکوب شده باشد، باید تحت این آزمایشات قرار بگیرند:

• ایدز
• مصرف طولانی مدت استروئید
• پیوند اندام

همچنین ممکن است پزشک به افراد توصیه بکند که به اقتضای شرایط، آزمایشات غربالگری را به میزان بیشتری انجام بدهند. تست‌های مهم زنان را در این نوشته بخوانید.

چشم‌انداز پیش رو برای درمان سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم، یکی از سرطان‌هایی است که قدرت درمان‌پذیری بالایی دارد. شرط لازم برای درمان این سرطان این است که به موقع، و در مراحل آغازین شناسایی بشود. مطابق گزارش انجمن سرطان آمریکا، هرچقدر میزان غربالگری با آزمایشات پاپ اسمیر در حد بالاتری باشد، مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم کمتر خواهد بود.

انجام منظم آزمایشات پاپ اسمیر، برای تشخیص سلول‌های در معرض خطر سرطانی شدن، یکی از مهم‌ترین و موثرترین روش‌های پیشگیری محسوب می‌شود. زدن واکسن HPV، و انجام منظم غربالگری‌ها بر مبنای آزمایش پاپ اسمیر، به شما کمک کرده تا ریسک سرطان دهانه رحم را کاهش بدهید.

چگونه می‌توان از عفونت HPV، و سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد؟

هرچقدر احتمال ابتلا به HPV کمتر باشد، ریسک سرطان دهانه رحم نیز کمتر می‌شود. اگر در بازه سنی 9 الی 45 سال قرار گرفته‌اید، می‌توانید واکسن HPV را دریافت کنید. 

علی‌رغم اینکه انواع مختلفی از واکسن HPV در بازار وجود دارند، اما همه آن‌ها در برابر گونه‌های 16 و 18 ویروس HPV از افراد حفاظت می‌کنند. این گونه‌ها بیشترین قدرت سرطان‌زایی را در اختیار دارند. برخی واکسن‌ها در برابر انواع بیشتری از HPV، ایمنی ایجاد می‌کنند. حالت ایده‌آل این است که قبل از ورود به فعالیت‌های جنسی، این واکسن را دریافت نمایید.

سایر روش‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم عبارت‌اند از:

• انجام منظم تست‌های پاپ اسمیر، با توجه به سن و شرایط پزشکی، راجع به تعداد دفعات توصیه شده برای انجام آزمایش پاپ اسمیر مشورت بکنید.
• در هنگام رابطه جنسی از روش‌های بازدارنده (ایجاد مانع) استفاده کنید. کاندوم‌ها و پوشش‌دهنده دندان از جمله این وسایل محسوب می‌شوند.
• سیگار نکشید، افراد سیگاری شدیداً در معرض خطر سرطان دهانه رحم قرار دارند.