تعریف تجاوز جنسی

این نوشتار با بررسی معنای تجاوز جنسی و انواع آن، ویژگی‎های متجاوزان و بزه‎دیدگان، دلایل وعوامل بروز این پدیده، پیامد های ناگوار آن را در بعدهای گوناگون، تحلیل و بررسی کرده و در بخش پایانی، راهکارهای پیشگیرانه در سطح شخصی و اجتماعی عرضه نموده است .

تعریف تجاوز جنسی

ـ تعریف لغوی

از نظر لغوی،« تجاوز» به معنای ستم و تعدی میباشد ، در واژه نامه دهخدا، یکی از معناهای این مفهوم، تخطی، تعدی، بیرون شدن از حد، حق و عدالت میباشد .

ـ تعریف اصطلاحی

تجاوز به عنف نوعی رفتار خشن و تحقیر آمیز است که از طریق اعمال جنسی و برای ابراز قدرت و خشم صورت میگیرد ، در چنین مواردی، روابط جنسی به ندرت موضوع اصلی میباشد و در اغلب موارد مسایل جنسی در خدمت نیازهای غیر جنسی درمی آیند.

تشخیص تجاوز جنسی به عهده پزشک قانونی است و این تشخیص گاه به دلیل فراوانی علایم ایجاد شده پارگی و خون مردگی بسیار ساده و گاه به دلیل نبود علامت مثبت تقریبا محال است.

از نظر قانونی، تفاوت میان ازار جنسی و تجاوز جنسی چیست؟ 

تجاوز جنسی دیگر آخرین مرحله است ولی ازار جنسی میتواند اعم از رفتار، حرف های زشت، نظر کردن به اصطلاح هیزی کردن و لمس اعضای بدن بچه یا قربانی باشد، به عنوان مثال درصورتی که راننده سرویس کودکی کلمات مستهجنی بکار ببرد خود ازار جنسی به حساب میروند ، حتی درصورتی که کسی هم در اجتماع چنین کلماتی را بشنود افترای جنسی یا نام حقوقی آن قذف است، قذف نوعی فحاشی و به معنای متهم کردن شخصی به زنا یا لواط است، از این بابت هم فرد میتواند شکایت کند.

انواع تجاوز جنسی

انواع تجاوز جنسی 

چند نوع تجاوز وجود دارد که معمولاً باتوجه به وضعیتی که در آن رخ می‌دهند ، جنسیت یا خصوصیت قربانی، و یا جنسیت و خصوصیت متهم طبقه بندی میشود . انواع گوناگون تجاوز شامل:تجاوز به وسیله اشنا، تجاوز دست جمعی، تجاوز زناشویی یا تجاوز زوجی، تجاوز به محارم، سوءاستفاده جنسی از بچه ها، تجاوز در زندان، تجاوز جنگی و تجاوز از لحاظ قانونی است ولی به این موارد محدود نمی شود.

آثار تجاوز جنسی

قربانیان تجاوز میتوانند بخاطر ازار و اذیت به شدت دچار اسیب شوند و امکان دارد که در عملکرد به همان کیفیتی قبل از تجاوز به عنوان مثال به علت عدم تمرکز، الگوهای خواب و غذا خوردن دچار مشکل شوند. امکان دارد که تحریکی یا تندخو باشند. بعد از تجاوز، عادی است که قربانی اختلال استرس حاد را تجربه کند که حاوی علامت هایی شبیه علامت های اختلال استرس بعد از اسیب است مثل عواطف شدید و گاهی غیرقابل پیش بینی؛ و امکان دارد در رویارویی با خاطره های آن اتفاق مشکل داشته باشند.

در ماه های بعد از تجاوز، این مشکلات میتواند شدید و ناراحت کننده باشند و قربانی را از اشکار کردن تجربه ناخوشایندشان پیش دوست ها یا خانواده یا مراجعه به پلیس یا تقاضای کمک پزشکی باز بدارند. نشانه های دیگر اختلال استرس حاد شامل این موردها میشود :

این اشخاص شدیداً بیحال و خسته به نظر می رسند.

زوال شخصیت یا گسستگی( حس کرختی و بی علاقگی، مثل در بهت یا خواب بودن، یا این حس که دنیا عجیب یا غیرواقعی است)

دشواری در به یادآوردن بخش های مهم تجاوز

بررسی تجاوز در افکار، خاطره ها، یا کابوس ها

خودداری از کارها، مکان ها ، افکار یا احساساتی که تجاوز را یادآور میشود

استرس یا افزایش گوش به زنگی( مشکل در خوابیدن، تمرکز و…)

دوری از زندگی اجتماعی یا محل تجاوز

در یک سوم تا نصف قربانیان این علائم بعد از ماه های نخست ادامه پیدا میکند و درخور شرایط تشخیص اختلال استرس بعد از اسیب می گردد. بطور کلی، تجاوز و ازار جنسی رایج ترین عوامل اختلال سندروم اسیب بعد از حادثه در زنان هستند.

پیش‌گیری و مقابله با تجاوز جنسی

1ـ راهبردهای فرهنگی

ـ ترویج ارزش های مذهبی

جایگزینی ارزش های غیر مذهبی، بجای ارزش های مذهبی، انواع انحرافات من

جمله تجاوزات جنسی را توسعه می‎دهد. هرچه اعتقادات مردم نسبت به معنویت کمرنگ تر شود، به همان نسبت هم گرایش به انحرافات اخلاقی در بین آن ها بیشتر خواهد شد. بنابراین مصلحان و دلسوزان جامعه باید به احیای ارزش های مذهبی همت گمارند.

ـ پوشاندن زینت آلات از دید نامحرمان

انگیزة بعضی از متجاوزین، دزدی زیور آلات قربانیان است، به همین جهت پوشاندن زیور آلات در بیرون از خانه، علاوه بر این که یک ضروری شرعی است، گامی در جهت افزایش ضریب امنیت اجتماعی زنان میباشد ، اما طبیعی است که اشکار کردن زینت آلات توأم با اشکار کردن اندامی است که زینت بر آن قرار دارد.

2ـ راهبردهای اجتماعی

ـ تسهیل ازدواج

با توجه به گزارشات دادگاهها، اغلب جوانان متجاوز مجرد می باشند؛ بنابراین والدین و حکومت دینی باید سعی کنند تا از روش های گوناگون، جوانان را تشویق به ازدواج نمایند و زمینه‎های این امر را فراهم کنند.

ـ کاهش عوامل تحریک‎زا

لیبرال‎ها در نشان دادن آزادی‎های بی‎حد و حصر این عبارت است که« انسان نسبت به چیزی 

که منع می‎گردد، حریص تر میشود »، بر همین اساس معتقد هستند که در صورت برداشتن حریم های دینی در روابط نامحرم، مردان نسبت به جنس مخالف بی تفاوت خواهند شد. در جواب به چنین تفکری باید اذعان نمود که شرایط امروز غرب و رشد سرسام‌اور تجاوز جنسی در کشورهای اروپایی و امریکا، عکس این فرضیه را ثابت می‎نماید. امروزه اثبات گردیده است که هرچه عوامل تحریک کنندة شهوات بیشتر باشند، میزان جرائم جنسی افزایش خواهد یافت.

تشخیص تجاوز جنسی

توصیه برای اگاهی بخشیدن به خانواده ها و فرزندان در برخورد با این حوادث

اولین اموزش، آن است که خانواده ها حتی از سنین بسیار پائین ، گروهی از خطرات را به فرزندان خود خاطرنشان کنند. برای این کار روشها و فوت و فن های اموزشی خاصی وجود دارد که میتوان مسئله را بدون آنکه شوکی به بچه وارد شود به وی انتقال داد .

به این ترتیب که در بسیاری از موردها میتوان جلوی این حادثه را قبل از وقوع گرفت، بسیاری از قربانیان به خصوص بچه ها از سر ترس برای خود یا برای خانواده شان تن به تعرض و تجاوز می‌دهند بنابراین باید آنها را نسبت به این مسایل آگاه کرد.

متأسفانه در خانواده های ما، پدر و مادر ها با تفکری سنتی و عقب افتاده که آن را« اخلاقی» میدانند درباره این مسایل با فرزندان خود سخن نمی گویند در نتیجه موقع وقوع حادثه قربانیان، هیچ سازوکاری برای دفاع از خود ندارند حتی شرایط را برای اولین بار و بدون هیچ امادگی ذهنی ای تجربه کرده و در حالت یک شوک قرار می گیرند.

ولی با وجود اگاهی از این خطر باز هم قابلیت آن از بین نمی رود. باید اشخاص را نسبت به رفتارهای خطرناک آگاه کرد و چه بسا اموزش هایی داد که در موقع برخورد با چنین خطری چه طور از خود دفاع کنند.

دستگاه قضایی و اجرایی، باید شدیدترین شکل از واکنش را نشان دهد و هیچگونه بخششی در این نوع جنایات به نظر من مجاز نیست و حتی درصورتی که قربانیان گذشت کنند، دادستان بعنوان مدعی العموم باید جانی را به شدیدترین شکل ممکن مجازات کند؛ اما با احترام و اعتقاد کامل نسبت به معاهدات بین المللی حقوق بشر و حقوق قضایی متهمان من جمله معاهدات حقوق کودکان متهم. ولی بیش و قبل از هر چیز باید علل اجتماعی چنین پدیده هایی را یافت و با آنها مبارزه کرد.

این ریشه ها هم مشخص هستند. نوگرایی و زندگی کردن در آن وضعیت خاصی را می طلبد که باید خود را با آن تطابق داد. همان طورکه بارها گفتم ما از حیث دینی مشکلی برای این انطباق نداریم، ولی از حیث  سنت های اجتماعی، خود مشکلات زیادی داریم. هنوز خانواده ها ترجیح می‌دهند برای جلوگیری از آنچه« رسوایی» می نامند، فرزندان خود بالاخص دختران را در سنین پائین و اجبار به منزل بخت بفرستند و با این کار باعث گسترش طلاق به صورتی انفجارآمیز یا به بارآمدن فرزندانی بیمار و اسیب زده از حیث روانی شوند.

خانواده ایرانی باید بخود بیاید و دست از آنچه به اشتباه برای خود« آبرو» و« اخلاق» می پندارد، بردارد. معنای این حرف آن نیست که باید بی بند و باری را بپذیرد بلکه بی بندو باری حقیقی همان پوشاندن گناه و بی مجازات گذاشتن جانیان از ترس آبروریزی و سرکوفت زدن به قربانیان یعنی فرزندان و دوستان خودشان است.

آبرو یعنی مسوولیت داشتن و برخورد با واقعیت ها و مدیریت کردن زندگی و این که اعتماد و عشق را نسبت به فرزندان خود بیشترکنیم و فکر نکنیم با فشار، اجبار و سختگیری ، راه هایی که احتمالا صد یا پنجاه سال پیش جواب می دادند، در شهرهای میلیونی و ارتباطات پیچیده ای که وجود دارد ، پاسخگواند و با بکار بستن آنها زندگی مناسبی خواهیم داشت.