این در حالی است که به عقیده قریب به اتفاق پزشکان، سبک زندگی غلط و تغذیه‌ نامناسب، بزرگترین عوامل ریسک بروز بیماری‌های قلبی است اگر چه به نظر می‌رسد عدم آگاهی و شناخت لازم مردم نسبت به فاکتورهای خطرزا و علائم بیماری‌های قلبی نیز در میزان شیوع آن بی‌تأثیر نیست.

دکتر حبیب حی‌بر، فلوشیپ فوق‌تخصصی آنژیوپلاستی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا – منطقه خوزستان، به بیان انواع بیماری‌های قلبی، علائم، عوارض و تکنیک‌های درمانی رایج آن پرداخت و اظهار کرد:

حمله قلبی و یا سکته قلبی هنگامی رخ می‌دهد که خون‌رسانی در یکی از عروق کرونر(معمولا توسط لخته خون) مختل شده و باعث کمبود و یا فقدان خون در بخشی از قلب ‌شود.

وی ادامه داد: کمبود یا فقدان خون در هر بخش از قلب می‌تواند به طور آنی در قلب اختلال ایجاد کرده و در نهایت موجب مرگ شود که با توجه به آمار بالای مرگ‌های ناشی از حمله قلبی، توجه ویژه مردم به علائم هشدار دهنده خطر، بسیار ضروری است.

عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز افزود: وجود درد در نواحی قفسه سینه، دست‌ها، پشت گردن و یا چانه، تنگی نفس، تهوع یا استفراغ، تپش سریع و نامظم قلب(آریتمی قلبی)، اضطراب، خستگی، سوءهاضمه و یا سوزش معده می‌تواند بیان کننده‌ امکان بروز حمله‌ی قلبی در بیمار باشد که البته بیشتر افراد معمولا یک یا دو مورد از علائم ذکر شده را احساس می‌کنند.

حی‌بر گفت: ممکن است علائم در برخی خانم‌ها با آقایان متفاوت باشد به طوری که گاه حمله قلبی با نشانه‌هایی همچون سوزش معده، تپش قلب نامنظم، سرفه و یا بی‌اشتهایی همراه است و با توجه به اهمیت زمان در تشخیص این نوع بیماری و جلوگیری از صدمه بیشتر به بافت قلب، جدی گرفتن این نشانه‌ها ضروری است.

رئیس مرکز آموزشی درمانی گلستان اهواز با بیان اینکه اولین کار حیاتی برای نجات فرد دچار حمله قلبی، تماس فوری با اورژانس ۱۱۵ است، افزود: پرسنل اورژانس ۱۱۵ با آموزش‌هایی که در این زمینه دیده‌اند، می‌توانند درمان‌های اولیه را روی بیمار اعمال کنند و تأخیر در روند درمان، آسیب بیشتر به قلب و یا حتی مرگ بیمار را به دنبال خواهد داشت.

حی‌بر در خصوص بیماری عروق کرونر نیز گفت: در این بیماری، عروق کرونر که وظیفه رساندن مواد غذایی، اکسیژن و خون را به ماهیچه قلب دارند، به دلیل رسوب کلسترول، آسیب دیده و کارایی خود را از دست می‌دهند و لایه‌های کلسترول موجب تنگ شدن مجرای رگ‌ها و در نتیجه عدم گردش خون و اکسیژن کافی در قلب می‌شود.

وی تصریح کرد: در بسیاری از افراد ضربان نامنظم قلب، معمولی است اما اگر این بی‌نظمی به معنای وجود آسیب و یا ضعف در قلب باشد، باید جدی گرفته شود زیرا آریتمی قلبی می‌تواند مرگ‌آور باشد و لازم است در مواقعی که تپش دچار بی‌نظمی طولانی مدت و با درد قفسه سینه توأم باشد، حتما به بیمارستان مراجعه شود.

پیشگیری از بیماری قلبی

فوق تخصص آنژیوگرافی بیمارستان گلستان اهواز افزود: نارسایی قلبی (Heart Failure) یا نارسایی احتقانی قلب نیز یکی دیگر از علل ایجاد اختلال در پمپاژ و گردش مناسب خون در بدن است که در این حالت، سمت چپ و یا راست و یا هر دو طرف بدن بیمار تحت تاثیر قرار می‌گیرد که بیماری عروق کرونر یا فشار خون بالا، می‌تواند از عوامل ابتلا به این بیماری باشد.

وی در خصوص آنژین گفت: آنژین (Angina) که به آنژین صدری نیز معروف است، معرف بیماری‌ای است که در آن اکسیژن کافی به قلب نمی‌رسد. هرچند از نظر پزشکی آنژین به‌تنهایی بیانگر وجود بیماری قلبی نیست، اما خود یکی از نشانه‌های بیماری عروق کرونر بشمار می‌رود زیرا معمولا فقدان اکسیژن در اثر انسداد عروق کرونر به وجود می‌آید.

حی‌بر در خصوص روش‌های درمان اختلالات قلبی گفت: معمولا این درمان‌ها با تجویز داروهای کاهش دهنده فشارخون، داروهای کاهنده تپش قلب، داروهای کاهنده کلسترول خون، داروهای تثبیت کننده ضربان قلب، داروهای ضدانعقادی خون در عروق کرونر و داروهای بهبود دهنده پمپاژ خون همراه است اما اگر درمان دارویی کافی نبود، پزشک معالج سایر روش‌ها شامل؛ آنژیوپلاستی، جراحی بای‌پَس و یا سایر جراحی‌ها همچون جراحی قلب باز را در دستور کار قرار می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور تصریح کرد: هرچند خطر ابتلای مردان به بیماری‌های قلبی بیش از زنان است، اما آمار حاکی از مرگبار بودن این بیماری در هر دو طیف است و به ویژه هشدار برای افرادی که سیگاری و چاق هستند جدی‌تر است.

وی عوامل خطرزا را اینگونه برشمرد و گفت: مصرف دخانیات، کلسترول بالا، فشارخون، دیابت، عدم فعالیت بدنی مناسب، خطر ابتلای افراد به بیماری قلبی را تا ۴ برابر افزایش می‌دهد که همه این خطرات با تغییر در سبک زندگی همچون ترک سیگار، ورزش لازم (حداقل روزی ۳۰ دقیقه)، رژیم غذایی مناسب (سبزی و میوه بیشتر و چربی، قند و گوشت قرمز کمتر) و اجتناب از مصرف الکل، قابل اجتناب است که البته یقینا برای افراد پیشگیری از بیماری با ایجاد تغییر در سبک زندگی منطقی‌تر و آسان تر خواهد بود.

تغذیه مناسب برای پیشگیری از بیماری های قلبی

برنامه غذایی نامناسب یکی از عوامل مهم در بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی است که سبب تغییراتی در چربی خون شده و در ابتلا به تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی ـ عروقی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.