به گزارش سایت طبتاج   یائسگی مردان که به آن آندروپوز نیز می گویند، عبارتی است که برای بیان تغییراتی که در مردان از نظر روحی و جسمی در میانسالی روی می دهد استفاده می شود. البته برچسب «یائسگی مردانه» تا حدودی گمراه کننده بوده و تعریف و علائم و علت ها و درمان آن هنوز نامشخص است.

یائسگی یا منوپوز در زنان به معنی پایان سیکل باروری زنانه است. اما مردان نیز با بالا رفتن سن، طیفی از علائم را تجربه می کنند که می توان آن ها را با اثرات و علائم یائسگی مقایسه کرد. یائسگی مردان که به آن آندروپوز نیز می گویند، عبارتی است که برای بیان تغییراتی که در مردان از نظر روحی و جسمی در میانسالی روی می دهد استفاده می شود. البته برچسب «یائسگی مردانه» تا حدودی گمراه کننده بوده و تعریف و علائم و علت ها و درمان آن هنوز نامشخص است.

طبق مقاله ای در نشریه ی History of Medicine، یائسگی مردانه یا آندروپوز، موضوعی است که از اواخر دهه ی ۱۹۳۰ تا اواسط ۱۹۵۰، زیاد در موردش بحث شده، اما محققان دنیای مدرن می گویند، بدون حد و مرز های مشخص، آندروپوز تشخیص به درد بخوری نخواهد بود.

اما میانسال شدن همچنان اثرات خود را بر بدن مردان می گذارد که کاهش تدریجی تستوسترون، یکی از آن ها و البته مهمترین آنهاست. در این مطلب از اثرات افزایش سن بر هورمون ها در بدن مردان می گوییم و اینکه چه راهکار هایی برای کاهش اثرات بالا رفتن سن بر سلامت مردان وجود دارد.

آیا چیزی به نام یائسگی مردان وجود دارد؟

هر چند افزایش سن در مردان بر هورمون های جنسی آن ها اثر می گذارد، اما تشبیه آن به یائسگی زنان، درست نیست. برخی از محققان به جای اینکه آندروپوز را شبیه منوپوز بدانند، علائم آن را با عارضه ای به نام افت آندروژن در مردان میانسال (ADAM) یا هیپوگنادیسم ربط می دهند. هیپوگنادیسم به طور طبیعی زمانی روی می دهد که گناد ها یا همان غددی که سلول های جنسی تولید می کنند، کم کم پیر شده و عملکرد خود را از دست می دهند.

تنها ۲.۱ درصد از مردان دچار هیپوگنادیسم می شوند، اما یائسگی، بخشی طبیعی و اجتناب ناپذیر از تکامل جنسی زنان است. هر چند احتمال هیپوگنادیسم با افزایش سن بالاتر می رود، اما باز هم مرحله ای حتمی و پذیرفته شده از تکامل جنسی مردان نیست.

علائم چیزی که به نام یائسگی مردان معروف است

مشخصه ی اصلی یائسگی در زنان، افت شدید استروژن و پروژسترون است که از هورمون های مهم باروری در زنان هستند و طی دوره ی نسبتا کوتاهی از زمان، به میزان قابل توجهی کاهش می یابند. علائم عارضه ای که افراد اغلب آن را یائسگی مردانه می دانند، نسبت به یائسگی زنانه، آهسته تر و غیرمحسوس تر و با شدت کمتری بروز می کنند. افت هورمون مردانه یا تستوسترون، شدت کمتری نسبت به افت هورمون زنانه طی یائسگی دارد.

علائم و نشانه های گوناگونی که معمولا یائسگی مردانه اطلاق می شوند شامل موارد زیر می شود:

گُرگرفتگی
نوسانات خلقی و تحریک پذیری
تجمع چربی در اطراف شکم و سینه
از دست دادن توده ی عضلانی
خشکی و نازک شدن پوست
تعریق زیاد
مطالعات نشان داده اند شایع ترین علامت یائسگی مردان، کاهش میل جنسی، کمتر روی دادن نعوظ صبحگاهی و اختلال نعوظ است. از دیگر علائم متداول در یائسگی مردان را می توان از دست دادن انرژی، ناتوانی در پیاده روی بیشتر از یک کیلومتر و به سختی انجام دادن کار های فیزیکی سنگین، مانند دویدن یا بلند کردن اجسام سنگین دانست.

افت تستوسترون می تواند مشکلات خواب نیز ایجاد کند، زیرا تستوسترون نقش مهمی در تنظیم الگو های خواب دارد. اگر سطح تستوسترون تان پایین بیاید، ممکن است دچار بیخوابی و اختلال در خواب شوید. علائم بیخوابی شامل مشکل در به خواب رفتن و در خواب ماندن می شود. خواب آلودگی طی روز، مشکل در تمرکز و زود عصبانی شدن و کج خلقی نیز می تواند از نتایج افت تستوسترون باشد.

تستوسترون به بدن تان کمک می کند تراکم استخوانی اش را حفظ کند. اگر شما دچار آندروپوز شوید، از تراکم استخوان های تان کم شده و در معرض پوکی استخوان قرار می گیرید؛ عارضه ای که در آن استخوان ها شکننده و ضعیف شده و به راحتی می شکنند. در بسیاری از موارد، پوکی استخوان علائم قابل مشاهده ای ندارد و شما ممکن است متوجه نشوید دچار این عارضه شده اید تا اینکه دچار یک شکستگی غیرعادی شوید یا یک تست روتین انجام دهید. اگر پزشک شما مشکوک به پوکی استخوان تان باشد، احتمالا سنجش تراکم استخوان برای تان تجویز می کند و آزمایش خون را به شما توصیه می کند تا سطح تستوسترون تان را بررسی کند.

تجمع چربی در اطراف شکم می تواند هم علت و هم معلول افت تستوسترون باشد. تستوسترون کمک می کند روند تجمع چربی در بدن آهسته تر شود. اگر سطح تستوسترون تان افت کند، چربی بیشتری در میان تنه تان جمع می شود. در نتیجه، آنزیمی که در بافت چربی تان وجود دارد، تستوسترون را به استروژن تبدیل می کند و این اتفاق می تواند سبب افت بیشتر تستوسترون شود.

از دیگر علائم یائسگی مردان می توان به بزرگ شدن سینه ها، بی انگیزه شدن، کاهش انعطاف پذیری، مشکل در به خاطر سپاری و کاهش موی بدن اشاره کرد.

زانو زدن و دولا شدن هم می تواند برای مردانی که در سنین یائسگی هستند دشوار شود و خستگی و افسردگی نیز در نتیجه ی تغییر در سطح هورمون های مردانه می تواند روی بدهد.

علل یائسگی مردان

بعد از اینکه یک مرد به ۳۰ سالگی می رسد، سطح تستوسترون او تدریجا افت می کند، اما پزشکان عقیده دارند افت طبیعی تستوسترون در اثر رسیدن به میانسالی، در راس علائم یائسگی مردانه قرار ندارد. چون اگر چنین می بود، همه ی مرد ها باید دچارش می شدند در صورتی که اینطور نیست.

سایر ریسک فاکتور های عارضه ی یائسگی مردان شامل موارد زیر می شود:

عدم تحرک بدنی
سیگار کشیدن
مصرف الکل
اضطراب
استرس
کمبود خواب
اختلال نعوظ می تواند نتیجه ی تغییرات در رگ های خونی یا مشکلی در سیستم عصبی باشد. بعضی از مردها، اثرات فیزیولوژیکی «بحران میانسالی» را تجربه می کنند و طی این مرحله دچار نگرانی هایی در مورد هدف های حرفه ای و شغلی یا زندگی شخصی خود می شوند. این حالات می تواند نتیجه ی افسردگی باشد که برانگیزاننده ی طیفی از عوامل بوده و منجر به علائم فیزیکی افت آندروژن می شود.

کمبود خواب، تغذیه ی نامناسب و عدم تحرک، سیگار کشیدن و مصرف الکل و کاهش اعتماد بنفس نیز می تواند باعث اختلال نعوظ شود. هیپوگنادیسم عارضه ای است که در آن، غدد جنسی در بیضه ها، به اندازه ی کافی هورمون جنسی تولید نمی کنند. در پسر های نوجوان، این اتفاق می تواند سبب تاخیر در بلوغ شود و اگر در میانسالی روی بدهد منجر به چاقی و دیابت نوع دوم شده و علائم افت آندروژن بروز می کنند.

تشخیص یائسگی در مردان

یائسگی مردان چیزی نیست که پزشک بتواند تشخیص دقیقی در موردش بدهد، زیرا طیفی از علائم وجود دارند که در پزشکی، توافقی روی آن ها صورت نگرفته است. این علائم ممکن است ناشی از یک سری از عوامل در سبک زندگی و یا بیماری ها یا عوارض پنهان بروز کنند.

درمان یائسگی در مردان

از آنجایی که یائسگی مردان تعریف مشخصی ندارد، مردانی که تغییرات فیزیکی گفته شده را تجربه می کنند، طبق علائم خود می توانند تحت درمان قرار بگیرند. مثلا فردی که دچار عارضه ی چاقی شده است می تواند با کمک یک برنامه ی کنترل وزن مناسب و رژیم غذایی و ورزشی، وزن کم کند.

افرادی که دچار دیابت و بیماری های قلبی و عروقی شده اند نیز نیاز به کنترل و درمان این عوارض دارند. کنترل قند خون می تواند علائم را تا حدودی تخفیف بدهد. پزشکان معمولا یک چکاپ کامل و دقیق بر مبنای علائمی، چون اختلال نعوظ و احساس ضعف و خستگی انجام می دهند تا هر گونه بیماری یا عارضه ی احتمالی را کشف کنند. این چکاپ ها شامل آزمایش خون و اسکن می شوند.

اگر کسی علائم افسردگی یا اضطراب را داشته باشد، پزشک او را به روانشناس یا روانپزشک ارجاع خواهد داد که در صورت لزوم، دارو های ضد افسردگی مصرف کند یا تحت روان درمانی قرار بگیرد. یک پزشک شاید درمان جایگزین تستوسترون تجویز کند، اما اثرگذاری این شیوه ی درمانی هنوز ثابت نشده است. تستوسترون درمانی ممکن است احتمال انسداد مجاری ادراری و سرطان پروستات را افزایش بدهد و بیماری های ایسکمیک قلب، صرع و آپنه خواب را تشدید کند. سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد بسیاری از مکمل های تستوسترون و ویتامین که ادعا می کنند به کاهش علائم یائسگی مردان کمک می کنند، حاوی عناصر لازم و توصیه شده نبوده و ممکن است ریسک ابتلا به سرطان پروستات و مشکلات قلبی را افزایش بدهند. در مورد کنترل و تسکین علائم خود با پزشک تان مشورت کنید.

آیا رژیم غذایی خاصی وجود دارد که مشکلات جنسی در مردان میانسال را کاهش بدهد؟

یک رژیم غذایی متعادل و متنوع که سرشار از ریز مغذی ها، ویتامین ها و چربی ها و پروتئین های سالم است برای پیشگیری از کاهش توده ی عضلانی و حفظ سلامت قلب و عروق ضروری است. حفظ وزن سالم و پیشگیری از عوارضی، چون دیابت و مشکلات رگی و عروقی، کلید لذت بردن از تمام جنبه های زندگی از جمله زندگی جنسی، حتی در سنین بالاست.

خانم ها! همسر شما ممکن است دچار «سندرم تحریک پذیری مردانه» شده باشد

تستوسترون مردان در اعتماد بنفس، فیتنس، انرژی و میل جنسی شان نقش دارد و همه ی این ویژگی ها در رابطه ی سالم شما و همسرتان دخیلند؛ بنابراین افت میزان تستوسترون می تواند بر برخی از جنبه های اساسی رابطه ی شما و همسرتان اثر بگذارد. در واقع همسر میانسال شما دچار سندرم تحریک پذیری مردانه شده است و لازم است نکاتی را بدانید و رعایت کنید تا رابطه ی زناشویی تان سالم بماند.

تغییرات فیزیکی و روحی همسرتان را بپذیرید تا در موقعیت های لازم، واکنش مناسب نشان بدهید.
تغییرات خلقی او را درک کنید و شرایطی برایش فراهم کنید تا آرام باشد و رابطه تان دچار تنش نشود.
وقتی همسرتان در مورد تغییراتی که احساس می کند حرف می زند یا شما تغییراتی در شخصیت او می بینید، آرامش خود را حفظ کنید و به حرف هایش خوب گوش دهید.
تکنیک های ریلکسیشن و کاهش استرس را یاد بگیرید، مانند یوگا، مدیتیشن و یا تمرینات تنفسی.
بیشتر تحرک داشته باشید و با هم ورزش کنید. هورمون حال خوب یا همان اندورفین با تحرک بدنی ترشح می شود و می تواند کمک تان کند بر علائم افسردگی و احساسات منفی غلبه کنید.
رژیم غذایی مدیترانه ای که بر پایه ی میوه ها و سبزی های تازه، چربی های سالم و غلات کامل است برای هر دوی شما بسیار مناسب می باشد.
اگر احساس می کنید شما یا همسرتان به مشاوره نیاز دارید حتما این پیشنهاد را به همسرتان بدهید. تصور نکنید خیلی زود جواب خواهید گرفت. گاهی ماه ها زمان لازم است تا با کمک مشاور یا روان درمانگر، تفاوت و نتیجه را احساس کنید.
همیشه خاطرات خوشی که با همسرتان داشته اید را به خاطر داشته باشید، فراموش نکنید چه چیز هایی شما را به هم جذب و علاقه مند کرد. احساسات خوب تان را با همسرتان شریک شوید.