به گزارش سایت طبتاج  ، هرعضوی از بدن انسان ممکن است دچار اختلالات ساختاری یا بیماری شود. بیماری های بیضه نیز فراوان است. در این مطلب به چند نوع شایع و در عین حال خطرناک اشاره می کنیم که درمان آنها باید اورژانسی و خیلی سریع باشد؛ زیرا ذر ه ای غفلت ممکن است باعث از بین رفتن بیضه بیمار شود.

نزول نکردن بیضه

بیضه عضوی است که وظیفه مهمی چون ساختن هورمون های مردانه را به عهده دارد. این عضو به دلیل ساختارش به دمای زیاد و حتی دمای بدن یعنی 37 درجه حساس است و اگر به مدت طولانی در این دما یا بالاتر قرار گیرد به بافت آن صدمه جدی وارد می شود و شاید برای همیشه کارایی خود را از دست بدهد. به همین دلیل در کیسه ای به نام کیسه بیضه قرار گرفته تا دمای آن تنظیم شود.

بیضه جنین انسان درون محفظه شکمی قرار دارد. مجرایی هم وجود دارد که بتدریج بیضه ها وارد آن مجرا می شوند و از محیط شکمی فاصله می گیرند. پس وقتی نوزاد پسر متولد می شود، انتظار داریم هنگام معاینه بیضه ها درون کیسه قرار داشته باشند؛ در حالی که گاهی این اتفاق نمی افتد، یعنی یکی یا هر دو بیضه درون شکم باقی مانده اند. شیوع بیضه نزول نکرده در نوزادن نارس بیشتر است.

این موضوع از دو نظر برای ما اهمیت دارد. همان طور که اشاره کردیم دمای زیاد باعث از بین رفتن بیضه ها می شود. پس تا 12 ماهگی منتظر پایین آمدن بیضه ها می مانیم. اگر این اتفاق نیفتاد حتما باید با کمک جراحی آنها را از حفره شکمی پایین آورد و در کیسه بیضه قرار دارد. اگر عدم نزول بیضه دوطرفه باشد و درمانی هم انجام نشود، نوزاد پسر درآینده مبتلا به اختلالات جنسی و ناباروری خواهد شد.

موضوع بسیار مهم دیگر شیوع سرطان در بیضه های نزول نکرده است. در چنین بیمارانی شیوع ابتلا به سرطان 30 برابر افراد عادی است. حتی بعد از جراحی و پایین آوردن بیضه ها هم خطر ابتلا به سرطان بیضه در این کودکان (در آینده) بیشتر از جمعیت مردانی است که چنین مشکلی هنگام تولد نداشتند. پس این بیماران را حتما باید سالانه پزشک متخصص معاینه کند.

این نوع سرطان برخلاف دیگر سرطان ها که بیشتر در سنین بالا اتفاق می افتد، در سنین جوانی شایع است (در دهه سوم زندگی). متاسفانه سیر پیشرفت سرطان بیضه خیلی سریع است، یعنی ممکن است توده طی ده روز به دو برابر برسد. اولین علامت سرطان بیضه وجود تود ه ای در بیضه است. این توده ممکن است به اندازه یک نخود باشد

(هر نوع توده در داخل بیضه سرطان است، مگر این که خلاف آن ثابت شود). به همین دلیل بهتر است مردها چگونگی معاینه بیضه را آموزش ببینند. البته محل بیماری طوری است که ممکن است بیماران زود به پزشک مراجعه نکنند. مراجعه دیرهنگام باعث پیشرفت بیماری می شود و مراحل درمانی هم دشوارتر خواهد بود.درمان سرطان بیضه خارج کردن کل بیضه است

و اگر سرطان دوطرفه باشد بیمار ناتوانی جنسی پیدا خواهد کرد. بیماران شیمی درمانی هم می شوند که درمان بسیار خوبی برای سرطان بیضه محسوب می شود. شیمی درمانی ممکن است به بیضه سالم و غیربیمار آسیب برساند و باعث عقیمی بیمار برای همیشه شود. به همین دلیل قبل از شروع شیمی درمانی توصیه می شود بیماران اسپرم خود را در آزمایشگاه ذخیره کنند تا در آینده بتوانند با لقاح مصنوعی صاحب فرزند شوند.

پیچش بیضه

پیچش بیضه بیماری خطرناکی است که باید خیلی زود درمان شود. درمان اورژانسی است و مدت طلایی شش ساعت است که تاخیر در درمان باعث از بین رفتن بیضه خواهد شد. بیماری در نوجوانان بیشتر دیده می شود (14 تا 20 سالگی). شاخص ترین علامت پیچش بیضه وجود درد شدید و ناگهانی در کیسه بیضه است.

علت بیماری این است که فرد دارای اشکالات آناتومیکی در طناب بیضه است که به دلایلی خاص، طناب بیضه دچار پیچش می شود. پیچش باعث می شود عروق تحت فشار قرار بگیرد و جریان خون بیضه قطع شود. فقدان خون رسانی به قطع اکسیژن رسانی به بافت و مرگ سلول های بیضه منجر خواهد شد. با جراحی پیچش برطرف می شود و بیضه را به پوست کیسه متصل می کنند تا این اتفاق دیگر تکرار نشود.

عفونت بیضه

این بیماری نیز در دهه سوم و چهارم زندگی بیشتر رخ می دهد. علامت بیماری هم به صورت بزرگی بیضه، تورم و قرمزی است. پوست بیضه ملتهب و بسیار دردناک است. عفونت بیضه بیماری خطرناکی است. تاخیر در درمان باعث شکل گیری آبسه در بیضه می شود و درمان در این مرحله خارج کردن بیضه است. شایع ترین علت عفونت بیضه بیماری های آمیزشی است. افرادی که روابط خارج از عرف دارند بیشتر به عفونت بیضه مبتلا می شوند. عفونت ناشی از وجود باکتری هایی مانند سوزاک و کلامیدیا است.

ضربه خوردگی بیضه

ضربات به بیضه باید جدی گرفته شود. انجام ورزش هایی مانند فوتبال، کاراته و همه مواردی که احتمال ضربه به بیضه در آنها زیاد است، ممکن است به بیضه آسیب برساند. ضربات به بیضه علائمی مانند کبودی و تورم پدید می آورند که علت تجمع خون در کیسه است. این افراد باید به بخش اورژانس اورولوژی بیمارستان ها مراجعه کنند تا بررسی از بیضه با معاینه و سونوگرافی انجام شود و اگر پارگی در آن دیده شد با جراحی ترمیم شود؛ ولی اگر فقط پارگی مویرگ ها مطرح باشد، می توان با دستورات دارویی و مراقبتی هماتوم یا خون مردگی را درمان کرد.

آتروفی یا تحلیل رفتگی بیضه

این بیماری دلایل زیادی دارد. یکی از دلایل مهم آتروفی ابتلای کودک به بیماری اوریون است. بیماری اوریون ممکن است به بیضه ها حمله کند و هر دو بیضه را از بین ببرد. به همین دلیل واکسیناسیون کودکان ضد این بیماری اهمیت فراوانی در آینده آنها دارد. یکی دیگر از مواردی که امروزه باعث از بین رفتن و آتروفی بیضه ها می شود، مصرف دارو های آنابولیزان یا استروئیدی در ورزشکاران بدنساز است.

هورمون های استروئیدی برخلاف تصور عموم عملکرد معکوسی روی بیضه ها دارند و مصرف طولانی مدت آنها باعث تحلیل آنها خواهد شد. موارد زیادی از طلاق بین ورزشکاران دیده می شود که دلیل آن ناباروری است، بدون این که خودشان اطلاعی از موضوع داشته باشند. این افراد در معاینه بیضه هایی تحلیل رفته دارند. این بیماری غیر قابل برگشت است. متاسفانه ورزشکاران خودسرانه چنین داروهایی را تهیه کرده یا هورمون ها را مربیانی بی تجربه تجویز می کنند که توجهی به عوارضش ندارند.

معمولاً کوفتگی و تورم از جمله عوارض بد ضربات مستقیم به حساب می آیند. ولی علیرغم وجود این حالت هشدار دهنده، در اکثر موارد با انجام اقدامات محافظتی می توان در طی چند روز این مسائل را برطرف نمود . اقدامات محافظتی شامل : پوشیدن لباسهای زیر خاص، استفاده از مسکنها و کمپرس گرم می باشد. تورم و کوفتگی ناشی از عمل وازکتومی نیز به همین طریق قابل درمان هستند.

عفونت :

هم بیضه و هم بافتهای مجاور آنها استعداد قابل ملاحظه ای جهت ابتلا به عفونت دارند. زمانیکه این عفونتها رخ می دهند التهاب سبب بروز درد می شود و بیضه ها بخصوص در لمس بسیار درناک خواهند بود.عفونتهای باکتریایی معمولاً از طریق سیستم ادراری بالا می روند و سبب عفونت در این اعضا می شود که البته به آنتی بیوتیک بسیار عالی پاسخ می دهند.عفونتهای ویروسی نظیر اوریون در بالغین به ندرت سبب درگیری بیضه ها می شوند. اما در صورت درگیری معمولاً یک بیضه را درگیر می کنند. اما گاهی هر دو بیضه با هم درگیر می شوند. در حد بسیار کمی از افراد، عفونت بیضه ناشی از اوریون ، در صورت درگیری هر دو بیضه می توان منجر به عمیقی شود.

واریسی شدن رگهای بیضه و تجمع آب در اطراف بیضه ( هیدروسل) :

هر دو حالت فوق می توانند منجر به بروز ناراحتی در اطراف بیضه ها شوند. در این حالت فرد بیشتر درد را در اطراف بیضه ها حس می کنند و خود بیضه ها معمولاً فاقد درد هستند. وریدهای اطراف بیضه نیز همانند وریدهای پا می توانند واریس شوند که سبب بروز احساس گرمی در نوک بیضه ها و محل واریس شدن وریدها در اطراف بیضه ها می شود. گاهی عروق در لمس نیز حساس می شوند. در موارد متوسط تا شدید استفاده از روشهای جراحی جهت برداشتن عروق واریس، راهکار درمانی خواهد بود.

هیدروسل :

به معنای تجمع مایع شفاف در داخل کیسه ای است که بیضه را احاطه کرده است. گاهی اوقات ممکن است از بدو تولد این حالت وجود داشته باشد که بیشتر به خاطر اختلالات شکل گیری کیسه های اطراف بیضه هاست. هیدروسلهای کوچک به سختی قابل تشخیص بوده و خودبخود بهبود می یابند. اما انواع بزرگ هیدروسل باید به طریقه جراحی درمان شوند.

فتق :

فتق زمانی رخ می دهدکه دیواره عضلانی تشکیل دهنده شکم در یک نقطه ضعیف شده و بخشی از حلقه های روده از بین این شکاف بیرون می زنند و سبب ایجاد یک توده می شوند که روی پوست قابل مشاهده می باشد.در ناحیه کشاله ران در صورت بروز فتق، موجب پائین آمدن حلقه ای از روده سبب می شود که در این حالت بیضه بزرگتر از معمول به نظر آمده و دردی ایجاد می شود که بیشتر بنظر می رسد دارای منشاء شکمی باشد و این درد با حرکت ، سرفه یا عطسه بدتر می شود.

پیچ خوردگی بیضه ها:

بیضه ها تا حدی متحرک هستند و اتصالات آنها به پوسته بیضه سبب می شود میزان حرکت به حداقل برسد. اما گاهی اوقات با ایجاد فشارهای یکباره و شدید ممکن است بیضه ها دچار چرخش و پیچ خوردگی شوند و در نتیجه گردش خون آنها دچار مشکل شود. سپس بیضه ها متورم شده و درد ایجاد می شود. اگر چه گاهی اوقات ممکن است بروز تورم منجر به بازگشت پیچ خوردگی شود.

اما پیچ خوردگی دائمی می تواند بسیار خطرناک باشد زیرا در صورت عدم خونرسانی کافی به بیضه ها در طی 6 ساعت این بافت خواهد مرد. در نتیجه جهت تصحیح این اختلال باید بلافاصله جراحی انجام شود. اما اگر بیضه دچار تخریب شده باشد باید برداشته شود. گفته می شود مرد با یک بیضه نیز می تواند

فعالیت جنسی طبیعی خود را دنبال کند و بچه دار شود.گاهی اوقات تحریکات جنسی که درنهایت منجر به انزال نشود، منجر به بروز احتقان در لوله های منی بر خواهد شد که این امر منجر به بروز درد در بیضه ها می شود، این حالت بطور کلی خطرناک نیست اما ناخوشایند خواهد بود. در هر صورت بعد از چند ساعت درد بهبود خواهد یافت.

سنگهای کلیه :

گاهی اوقات در حین دفع سنگ ممکن است، درد تیزی در ناحیه شکم احساس شود که معمولاً این درد به ناحیه بیضه ها انتشار می یابد. این نوع درد، وجه مشخصه دفع سنگ خواهد بود. گاهی حتی ممکن است خون در ادرارظاهر شود. زمانیکه پزشک در حضور چنین علایمی هیچگونه اختلالی در بیضه ها پیدا نکرد درمان جهت سنگهای کلیه توصیه می شود.

سرطان بیضه:

این نوع سرطان به ندرت سبب بروز درد و ناراحتی در بیضه ها خواهد شد. بطور معمول سرطان بیضه منجر به بروز تورم بدوندرد در یک بیضه خواهد شد. از طریق معاینه نمی توان علت تورم را تشخیص داد که از بیضه ها است یا از مجاری اسپرم بر. از آنجایی که این سرطان بیشتر در سنین بین 15 تا 35 سالگی شایع است و در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز عوارض خطرناکی شود.

لذا در صورت وجود هرگونه توده در ناحیه بیضه ها که جدیداً ایجاد شده باشد و بنظر غیرطبیعی می رسد، باید به پزشک مراجعه نمود . در حال حاضر در صورت تشخیص به موقع سرطان بیضه ، تا حدود 99 درصد می توان بطور موفقیت آمیزی آنها را درمان نمود. لذا جای هیچگونه ترسی نیست و بلافاصله باید اقدامات تشخیصی و درمانی صورت گیرد.